Comuna de
Abbasanta
Provìntzia
de Aristanis
Bibliote
Comunale
 |
Ufìtziu limba sarda
L'Altra Cultura Coop
|
Comente si leghet unu libru:
sas chimbe
règulas de Harold Bloom.
1. Liberade sa mente dae su
suspu.
Ite cheret nàrrere? Cheret nàrrere a nche la finire cun sos pregiudìtzios.
Nos ant imparadu a tratare sos iscritores de giudu cun sovraistruturas chi non
no los faghent apretziare a beru: pensamus a Dante, Shakespeare, Dostoevskji… Bois
los connoschizis in antis de los lèghere! Comente? Emmo pro cussu chi giai lèghidu
de issos in sos libros de literadura, pro su chi bos ant contadu sos
professores, pro su chi ant iscritu de issos sos crìticos leteràrios… ma non pro
sos libros issoro! Cando bos sezis postos a lèghere Shakespeare fizis giai
prontos a lu bantare, azis lègidu Amleto connoschende giai s’interpretatzione.
No non nde sapimus ma leghimus sos autores clàssicos ischende giai chi su libru
est bellu, chi nos at a cambiare sa vida e no at pòdere èssere bidu in un’àtera
manera ca mìgias e mìgias de letores in antis nostru l’ant valutadu in cussa
manera. Custa est una faddonca manna. Cando leamus unu libru, Harold Bloom cussìgiat
de pònnere a banda totus sas
sovraistruturas e de aumentare sa capatzidade nostra de anàlisi.
2. Pro mesu de su chi leghes o de
sa manera de lèghere non chirches de megiorare sa gente chi tenes a curtzu.
A lèghere diventas una mègius
persone, ma non mègius rispetu a su mundu ma rispetu a su chi fias in antis.
Chircare de “salvare” sos àteros impreende su chi si leghet est una faddonca,
est difìtzile, costat fadiga e non batit resurtados. Pro ite? Ca sa letura est
una cosa sugetiva, onniunu si devet sarvare dae se, si devet megiorare dae se,
lòmpere a s’àtera ala cun sas pròpias fortzas. Sa letura tenet unu sensu in
custa manera ebbia. A lèghere pro si bantare de àere connoschèntzias non dat
resurtados.
3. Devides èssere letores
“egoistas”.
A èssere egoistas cando si leghet no est unu difetu. Chie leghet non
devet crèere de èssere mègius de àtere, nen pensare de nde ischire de prus,
tocat a tènnere una visione arta de sas cosas: est comente de àere unu lughinzu
mantesu biu dae totu s’amore e su disìgiu de s’umanidade, si leghet sighende
unu lughinzu chi tenimus a intro, in pagas paràulas sighide s’istintu bostru de
letores mudende e giompende sos ischemas fissados, marcade su caminu bostru de
letores sena bos pistighingiare de sas cunseguèntzias. Devides èssere egoistas
e seberare semper su mègius pro a bois, seberade su chi si cumbinat cun sa
natura bostra e non su chi bos narant chi devides lèghere: si diventades
letores beros, sena fàghere nudda azis a diventare una lughe finas pro sos
àteros.
4. Pro lèghere bene tocat de èssere inventores.
Ite cheret nàrrere èssere inventores? No esistint cànones estèticos
assolutos. Si pro un’autore, si cheret leare positzione ideològica tocat de lu
connòschere bene. Harold
Bloom chistionat de “letura creativa” tzitende Emerson. Cando leghimus, non
podimus leare pro bonu cale si siat cosa nos narant, sa mente s’isvilupat si
est istimulada, si su libru chi semus leghende est fatu pro nois lu
cumprendimus dae su fatu chi nos faghet partètzipes fintzas a su puntu de nos
fàghere “creare”. Fraigamus una visione nostra, nois puru diventamus crìticos
leteràrios e amus un’opinione nostra. Si pro contare de unu libru repetimus
totu pari pari tando non semus leghende bene.
5. Impreade s’ironia.
It’est s’ironia? In literadura est una figura retòrica in ue b’at
un’incongruidade o una cunnessione involontària cun su beru, est una variatzione
de su sensu comune. Unu bravu letore est irònicu. Sena ironia non si podent
bìere cussos aspetos cuados e sa natura bera de s’autore , sena ironia si addurat
presoneris de sas ideas precostituidas. S’ironia permitit de atzetare ideas
contràrias s’una a s’àtera, permitit de isvilupare unu sensu crìticu chi nos
lìberat dae su “suspu acadèmicu” e dae sas ideologias a manera de fàghere
allùghere su lughìngiu nostru chi tenimus a intro. Como torrade a pensare a
comente leghides e pensade a sas chimbe règulas de Harold Bloom, azis a cumprèndere
comente narat su crìticu chi:
“pro lèghere sos sentimentos de sos òmines in limbàgiu de òmines, tocat a
ischire lèghere cun umanidade e cun totu su pròpiu èssere”.
Bortadu dae:http://miconoscodivista.wordpress.com/2013/06/09/come-si-legge-un-libro-le-cinque-regole-di-harold-bloom/
Nessun commento:
Posta un commento